In dienst van de dans
Interview met Caroline S’Jegers – door Daniël Bertina
DJ Caroline S’Jegers is één van de pioniers van Ecstatic Dance in Europa. In haar bijzondere stijl vermengt ze gelaagde soundscapes met indringende poëzie. Op 10 oktober keert deze dance keeper terug naar De Gelderlandfabriek, voor een nieuwe editie van Ecstatic Dance Culemborg.
Hoe heb jij Ecstatic Dance gevonden?
Ik hou al mijn hele leven van reizen. En een hele bijzondere reis maakte ik in 2011, net nadat mijn vader was gestorven. Vanaf mijn vijfde was zijn leven een lange psychische lijdensweg, wat veel zorg van mijn hele gezin vroeg. En na zijn dood had ik dan ook vele stukken in mezelf te helen en opnieuw uit te vinden. Ik kwam toen terecht in de VS, op zoek naar een tribe waar ik helemaal mezelf kon zijn. Toen ik voor het eerst de Ecstatic Dance in de grote Sweet’s Ballroom in Oakland (VS) betrad, voelde ik me thuiskomen. Daar kwamen ongeveer vijfhonderd mensen samen met één doel: dans. Er stond een hele diverse groep mensen op de dansvloer, die samen één groot ademend veld van verbondenheid waren. Ik had als sinds mijn puberteit een visie waarbij mensen in stilte, op het ritme van de muziek, samen kwamen en was enorm geraakt.
Voor mijn werk als journaliste en fotografe vloog ik naar verschillende plekken waar Ecstatic Dance begon op te komen, zoals de VS, maar ook Bali. Mijn fascinatie met die nieuwe dansvorm bleef groeien. Bij Ecstatic Dance kon ik dansen alsof m’n leven er vanaf hing. Dat was ook écht zo. Elke dag waarbij ik niet kon dansen, was een zwaardere dag. Dan voelde het alsof ik mezelf een beetje kwijtraakte. Maar als ik wél kon dansen, dan vond ik mezelf weer terug. Alle emoties kon ik op de dansvloer doorleven.
Bij Ecstatic Dance kon ik dansen alsof m’n leven er vanaf hing.
Dat was ook écht zo. Elke dag waarbij ik niet kon dansen,
was een zwaardere dag.
Drie jaar later was er Ecstatic Dance Belgium.
Ja, dat is heel snel en organisch gegroeid. In de VS was ik bevriend geraakt met Donna Carroll en Tyler Blank, de twee mensen die de Ecstatic Dance vanuit Hawaï naar het vasteland van de VS hebben gebracht. Daar in Oakland heeft Ecstatic Dance zijn huidig populaire vorm gekregen, met de drie richtlijnen: nuchter, op blote voeten, zonder woorden. Via een simpele website is dat idee toen de wereld in geslingerd. Het was mooi om mee aan de start te staan van die hele opkomst in Europa. Ik had toen nooit kunnen bedenken dat Ecstatic Dance zo groot zou worden.
Zelf gaf ik al danslessen, en ik organiseerde af en toe losse Ecstatic Dance Journeys (die ik toen een andere naam gaf, gezien ik van sommige mensen te horen kreeg dat ze de term “Ecstatic” niet zo begrepen). Dus die waren toen nog niet zo populair. Op een bepaald moment wilde ik weer landen in België. In 2014 hebben ik met een team van drie collega’s (Dimitri, Wim en Marlies) Ecstatic Dance Belgium op poten gezet, in vier grote steden: Gent, Antwerpen, Brussel en Leuven. Ons team breidde ook snel uit, met een vaste en ook steeds groeiende groep collega’s die nog steeds Ecstatic Dance in België organiseren, zoals Melanie (Antwerpen) en Els (Leuven). Daarnaast ging ik samen met Léon Beckx en Tom Goldhand trainingen geven via Heart of Ecstatic Dance (nu: Heart of the Dance) – voor mensen die een Ecstatic Dance community willen opzetten in hun eigen dorp of stad én ook meer willen leren over de begeleiding van de dans. Ecstatic Dance is met heel wat aandacht uitgegroeid tot een gigantisch netwerk.
Wanneer besloot je om zelf te gaan draaien?
Ik gaf al jaren dansles en deed het ceremoniewerk, dus het voelde als een natuurlijke volgende stap. Na afloop van mijn danslessen kreeg ik vaak te horen dat mensen mijn muziekselectie mooi vonden. Maar het idee om zélf DJ te worden? Dat kwam gewoon niet in me op. Ook omdat ik een vrouw was, vreemd maar waar! Ik heb zelfs antropologie gestudeerd, en leerde veel over gender studies en het doorbreken van oude rolpatronen. Zo zocht ik het onbewust wel op, door bijvoorbeeld relaties aan te gaan met mannelijke DJ’s of muzikanten.
Verder denk ik ook, dat ik veel te graag liever zélf danste. Het idee om achter de draaitafel te staan trok mij niet. Toch kwam daar plotseling verandering in. Op een gegeven moment stond ik op de dansvloer in Amsterdam, bij een set van Kareem Raïhani. Ineens kwam er in een flits een gedachte voorbij: “Ik wil dit ook!”. Op onze eerste binnenevenement in Antwerpen heb ik toen mijn entree gemaakt, als eerste vrouwelijke Ecstatic Dance DJ in Europa. Kareem heeft me daarbij enorm aangemoedigd. Hij zei: “Als je gewoon goede muziek draait, dan is de techniek bijzaak. Dat komt wel goed.”
Wat was je grootste uitdaging?
Ik heb veel moeten leren door trial and error. Als ik met die controller stond te aarzelen, kwamen er soms zelfs goedbedoelende mensen naar me toe, om mij technische tips in te fluisteren. Maar ik had altijd wel een heel helder idee over het grotere verhaal – hoe ik die dansreis kon maken, en wat daarvoor nodig was. De techniek was een kwestie van oefening en verfijning. Op het moment dat ik daar als DJ stond, toen veranderde álles – mijn perceptie, mijn beleving. Ik vond het eerst heel spannend en zwaar. Soms ging er vanalles mis en wilde ik een put wegkruipen. Dat voelde als een hel – zoveel druk, zoveel gedachten, haperende techniek en de wens om het iedereen naar de zin te maken. Ik zat veel teveel vast in mijn hoofd, maar ik wilde varen op mijn gevoel.
De omslag gebeurde toen ik mezelf niét meer in het centrum plaatste. Dat was een soort klik in mijn perceptie. Ik realiseerde me dat het onmogelijk is om het iedereen naar de zin te maken. Het moment waarop ik me besefte, dat ik de dáns in het midden moest zetten, veranderde alles. Mijn rol werd die van Dance Keeper. Zo kon ik veel meer in rust en vanuit mijn hart gaan draaien. Nu vind ik het leuk om volledig in service te staan van het moment en wat er in de dans ontstaat. Dan ontstaat er een groter veld waar iedereen deel van uitmaakt, een wij-ervaring. Het is niet alleen ik, die een nummer kiest, maar het nummer kiest ook míj op dat moment. Of kiest zichzelf. Zo wordt het een co-creatief veld, waarbij dansers, DJ en muziek elkaar beïnvloeden.
Mijn rol werd die van Dance Keeper.
Zo kon ik veel meer in rust en vanuit mijn hart gaan draaien.
Je vermengt spoken word en poëzie met je muziek?
Aan het sterfbed van mijn vader heb ik mijn eerste gedicht geschreven. Daarna ben ik op reis gegaan naar Egypte, en kreeg ik nog meer gedichten door. Die betekenden veel voor mij, maar ik wilde ze eerst nog voor mezelf houden. Op een gegeven moment leken die gedichten mij echt te vragen, om iets met hen te gaan doen. Daar ben ik mee gaan experimenteren – eerst samen met een goede vriend Johannes Siemann die livemuziek maakte. Ik merkte dat dit een enorme impact had. De juiste woorden op het juiste moment kunnen een krachtig effect hebben. Soms kunnen drie zinnen mensen al helemaal laten landen in hun lijf, terwijl ik in andere situaties soms een ceremonie van een half uur nodig had. Nu ik de kracht van poëzie heb gezien, zou ik niet meer terug kunnen. Ik ben nu ook eigen muziek aan het maken, volgende maand komt mijn eerste album uit, Birthing a Forest. Het is fijn om nu nu ook aan de artistieke kant te kunnen staan. Ik zoek steedsmeer verfijning, van mijn muziek en poëzie.
Wat is voor jouw de ultieme Ecstatic Dance set?
Het voelt fantastisch om op de dansvloer samen te komen, met een gedeelde intentie. Een gevoel, dat we allemaal weten waarvoor we dansen. Dat kan iets heel kleins en persoonlijks zijn, maar ook iets groters dat het individu overstijgt. De dans terugbrengen naar het land, met zorg voor alles wat leeft. Als we vanuit een diepere intentie dansen, heb ik gemerkt dat er heel veel positieve transformatie mogelijk is. Bij een goede Ecstatic Dance avond, voel je hoe die levensenergie wordt losgemaakt en helend kan werken. Op jou als mens, maar ook op de aarde en de samenleving. Ik voel dat er nog veel meer in die richting mogelijk is. Na meer dan tien jaar Ecstatic Dance is dat wat mij het diepste raakt.
Volg Caroline op Instagram @carolinesjegers, Soundcloud @caroline-sjegers, en op www.carolinesjegers.com
DJ Caroline S’Jegers draait op 10 oktober in De Gelderlandfabriek. Haar album Birthing a Forest komt op 28 november 2024 uit.
